ಇತಿಹಾಸ

ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಮೈಸೂರುನಿಂದ ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಅಂಚುಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಅನೇಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಇಲ್ಲ, ಆದರೆ ಈ ಸ್ಥಳದ ಮೂಲವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಕೆಲವು ಪುರಾಣಗಳಿವೆ.

ಮಂಡ್ಯವು ‘ವೇದಾರಣ್ಯ’ ಎಂದು ಮತ್ತು ನಂತರ ಕೃತಯುಗದಲ್ಲಿ ‘ವಿಷ್ಣುಪುರಾ’ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಋಷಿ (ಋಷಿ) ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಈಶ್ವರನ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಮತ್ತು ವಿದ್ದ ಪವಿತ್ರ ಪದವನ್ನು ಉಚ್ಚರಿಸಲು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳನ್ನು ಬೋಧನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಸ್ಥಳವೆ ‘ವೇದಾರಣ್ಯ’.

ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅದೇ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿರುವ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಋಷಿ ಸಕಲೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವಿನ ದರ್ಶನವಾಯಿತು, ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನಂತರ ‘ವಿಷ್ಣುಪುರಾ’ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮತ್ತೊಂದು ಕಧೆಯು ದ್ವಾಪರ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರವರ್ಮ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ರಾಜನಿಗೆ ಮಗನನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಭರವಸೆಯಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ. ಅವನ ಸಮಸ್ಸೆ ಪರಿಯಾರವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವನ ಮಗ ಸೊಮಾವರ್ಮಾ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅಗ್ರಹಾರವನ್ನು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಅದನ್ನು ಮಾಂಡೆವುಮು ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು, ಪುರಾತನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಮಂಡವ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯ ಋಷಿ, ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮಂಡ್ಯ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.

ಇತಿಹಾಸದ ಸಮಯಗಳು

ಗಂಗರು :

ಗಂಗರು ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಕಾವೇರಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಹಳೆಯ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಳಿದರು. 11 ನೆಯ ಶತಮಾನದಿಂದ ಸುಮಾರು 2 ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದರು. ಗಂಗಾ ರಾಜರು ಆಳಿದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗಂಗವಾಡಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಗಂಗವಾಡಿಗೆ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದ ಗಂಗಾ ರಾಜರು ಮೂವತ್ತಮೂರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು

ಹೊಯ್ಸಳರು:

ಬಿಟ್ಟಿದೇವ (ನಂತರ ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ತಲಕಾಡನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿ ಮೈಸೂರುನಿಂದ ಚೋಳರನ್ನು ಓಡಿಸಿದರು. ಹಳೆಯ ಗಂಗಾ ದೊರೆಗಳ ವಂಶಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ಅವರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗಾನಗರಾಜ ತಲಕಾಡನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.

ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ:

ವಿಜಯನಗರದ ಮೂರನೇ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಕನಾದ ನಾರಸರಾಜ ಸುಮಾರು 1495 ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಸುಮಾರು 1610 ರಲ್ಲಿ ರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ತಿರುಮಲ-II ರಿಂದ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು.

ಒಡೆಯರ ರಾಜವಂಶಸ್ಥರು:

1. ಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯರ್ II (1617 – 1637)
2. ಇಮ್ಮದಿ ರಾಜಾ ಒಡೆಯರ್ (1637 – 1638)
3. ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ (1638 – 1659)
4. ದೇವರಾಜ ಒಡೆಯರ್ (1659 – 1673)
5. ಚಿಕ್ಕದೇವರಾಜ ಒಡೆಯರ್ (1673 – 1704)
6. ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜ ಒಡೆಯರ್ II (1704 -1714)
7. ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ I (1714 – 1732)
8. ಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯರ್ VII (1732 – 1734)
9. ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ II (1734 – 1766)
10. ನಂಜ ರಾಜ – 1766-1770
11. ಬೆಟ್ಟದ ಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯಾರ್ VIII (1776 – 1796)
12. ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ III (1799-1831)
13. ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷ್ಣ ರಾಜ ಒಡೆಯಾರ್ (1895-1940)
14. ಜಯ ಚಮರಾಜ ಒಡೇಯರ್ (1940-1959)